خودباوری در روانشناسی بهترین ورژن خودتان باشید

این مراتب سهگانه با تمثیلهایی که در این زمینه آورده شدهاست قابل فهمتر میگردد. البته ممکن است در یک زمینه مانند پخت و پز، اعتماد به نفس زیادی داشته باشیم و در زمینه دیگر، مانند ریاضیات یا سخنرانی عمومی، احساس خودباوری نداشته باشیم. برایناساس در تحلیل روشمند دیدگاه ملاصدرا دربارة مراتب ایمان، علم و معرفت نقش تعیینکنندهای دارد بهگونهای که میتوان براساس آن به درک و فهم بهتر مراتب ایمان نایل آمد. در آیین های هند و زردتشت، یهود، مسیحیت و اسلام این باور وجود دارد که در آیندة جهان فرد صالحی ظهور خواهد نمود، و در جهت زدودن ستم و نجات بشر قدم بر می دارد و در این راه موفق خواهد شد. موفقیت بدون دستیابی به خودباوری ، احساسی شیاد گونه و مضطربانه بدنبال خواهد داشت که هر آن در انتظار رسوایی است. البته این ادراک نسبی بود و هنوز مخالفایی داشت ولی وقتی این ادراک جای خودش رو باز کرد در برابر نسبیسازی مقاومت کرد و گزاره “تو و من درباره بردهداری اختلاف نظر داریم” رو تبدیل به این قضاوت اخلاقی جهانشمول کرد که ” من عمل بردهداری شما را محکوم میکنم و هرکاری که بتوانم میکنم تا مانع از کار شما شوم”. نقش خودباوی در موفقیت آنقدر پر رنگ است که اگر مقدار آن برای لحظهای کاهش یابد، سرعت رشدتان کاهش شدید را خواهد داشت.

ایمان طهماسبی خواننده خوش صدا و موفق محلی ، در دهه ۶۰ در آباده دیده به دنیا گشوده است وی موزیک هایی به زبان محلی لری و بختیاری می خواند که در دل مخاطبان جای گرفته است از نمونه معروف ترین ترانه های وی می توان به گل حسرت و کوچ و داینی و نبیدی ببینی اشاره کرد . البته در تعیین مصداق آن مصلح، عبارت ها مختلف و الفاظ متفاوت است ولی اصل ظهور یک مصلح واقعی و تشکیل حکومتی واحد که از مرز عدالت بیرون نرود، مورد قبول تمام ملل و ادیان آسمانی و غیر آسمانی عالم است همچنین قرآن کریم نیز در بیش از صد و سی آیه به این معنا اشاره فرموده از جمله در آیه: وَنُرِیدُأَن نَّمُنَّ عَلىَ الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا ْفىِ الْأَرْضِ وَنجْعَلَهُمْ أ َئمَّةً وَنجْعَلَهُمُ الْوَارِثِین . ملاصدرا در مواضع دیگری با استفاده از امور سهگانة علم، حال و عمل، علم و معرفت را آغاز سیر ابتدایی ایمان و غایت سیر رجوعی آن میداند (همان، ج ۵، ص۹۳) و تحلیل معرفتمحور خود از مراتب ایمان را سامان میبخشد. ملاصدرا نیز از همین تمثیل بهره میگیرد و بیان میکند که «علمالیقین» تصدیق به امور نظری کلی است که به واسطة برهان حاصل آمدهاست و مانند علم به وجود خورشید است که در فرد نابینا حاصل میگردد؛ و مرتبة دوم «عینالیقین» است که مشاهده با بصیرت باطنی است و مانند مشاهدة خود خورشید با چشم است؛ و سوم که مرتبة «حقالیقین» است متحدشدن نفسها مجرد مفارق است که تمام معقولات است و مثالی برای آن در عالم حس یافت نمیشود زیرا در عالم جسمانیات اتحاد بین دو چیز واقع نمیگردد (ملاصدرا، ۱۹۸۱، ج ۳، ص518؛ قس: همو، ۱۳۶۳، ص140).

مرتبة دیگر ایمان، ایمان برهانی است که نخستین مرتبة ایمانی است که در آن معرفتی یقینی حاصل میگردد لذا به نخستین مرتبه از مراتب یقین یعنی علمالیقین شناخته میشود. این برنامه برای خانم ها هم در فوتبال و فوتسال وجود دارد و تمام اینها برنامه هایی است که یک ماه و نیم زمان میبرد. چنانکه ملاصدرا خود در اینجا تصریح میکند این رابطه، یک رابطة دوری محالی نیست زیرا در اینجا غایت که ایمان است همان ایمان و معرفت آغازین نیست و در مرتبهای دیگر قرار دارد. ولى هدف ما سعى در رسیدن به صدق و پرهیز از خطا در هدف مرکزى شناخت است.

محاسبه نفس در کنارش مراقبت نیز مطرح است. اینک ببینیم تصدیقِ معادل علمِ مطرح در سخنان صدرا و دیگر همفکرانش به چه معناست؟ بالاخره رئیس جمهور های آمریکا چیزی را که در کارزارهای انتخاباتی مطرح میکنند پس از انتخاب به عنوان ریاست جمهوری به گفته های خود عمل می کنند.به عنوان مثال ترامپ از ابتدای کاندیداتوری برای ریاست جمهوری اعلام کرد که توافق برجام با ایران، قرارداد خوبی نیست. انقسامات مختلفی که از ایمان در تفسیر ملاصدرا و دیگر آثار ایشان یافت میشود حاکی از پرداختن به این امر در اندیشة تفسیری ملاصدرا است. دعا و نیایش یکی دیگر از شیوههای تقویت ایمان است. چیزی که در دعا اهمیت بسیار دارد اعتقاد به فقر و تهیدستی ماست و غنی بودن و توانایی خداوند میباشد. در این حالت فعالیت این بخشها کاملا متوقف میشود. البته ممکن است این حکمت و مصلحت برای او ناشناخته باشد و حتی در ظاهر امر نسبت به آن کراهت و ناخشنودی داشته باشد، اما وقتی به اهل حکمت و مصلحت الهی میاندیشد آن را میپذیرد و رضای به قضای الهی میشود. دیدگاه ملاصدرا در این زمینه دارای انسجام و انتظام روشمندی است، لذا مبنای ملاصدرا در تحلیل این مراتب درنظرگرفته میشود.

6. این نشان مى دهد که هرچند سؤال آیا اعتقاد دینى معقول است یا خیر, با سؤال آیا اعتقاد دینى صادق است یا نه, و یا با سؤال آیا اعتقاد دینى معرفت محسوب مى شود یا نه, متفاوت است, ولى این سؤالها کاملاً مستقل از هم نیستند. در اینجا تذکر این نکته لازم است که هرچند از ایمان حقیقی در این مرتبه سخن به میان آمد لیکن در واژگان صدرایی ایمان حقیقی در این مرتبه محدود نمیشود و شامل بر مراتب بعدی ایمانی نیز میشود. درواقع این مرتبه از علم، در جهت رسیدن به عمل است و در سیر ابتدایی در دیدگاه ملاصدرا معرفی میگردد سیری که آغاز آن علمی است آغازین و سماعی و تقلیدی که برای حیثیت انگیزشی آن برای عمل صالح کفایت میکند و به همین میزان نیز واجد یقین میگردد. صاحبان این مرتبه خواص مؤمنان هستند که از آنها به حکما و علما یاد شدهاست و واجد ایمان حقیقی معرفتبخش و یقینزا هستند. برایناساس ملاصدرا صاحبان این مقام را مقربان درگاهالهی میداند که در فردوس اعلی هستند و در مرتبة اعلای آن «السابقون السابقون» قرار دارند و با این تعبیر از مرتبة علماء در «علمالیقین» که «اصحاب الیمین» دانسته شدند، متفاوت میگردند (همان، ج ۷، ص۱۷۴).