معرفی و دانلود کتاب امام محمد غزالی: متفکر بزرگ مسلمان | ویلیام مونتگمری وات | انتشارات جامی

معرفی کتاب امام محمد غزالی: متفکر بزرگ مسلمان

کتاب امام محمد غزالی اثری است که توسط ویلیام مونتگمری وات تألیف شده است و به ابعاد گوناگون زندگی این صوفی ایرانی می پردازد. ویلیام مونتگمری وات در واقع یکی از پژوهشگران و مورخان سرشناس اروپایی بود که به عنوان پروفسور در زمینه ی تدریس فلسفه اسلامی و زبان عربی فعالیت کرد. این کتاب بر آن است تا به بررسی اندیشه ها و سرگذشت این صوفی سرشناس ایرانی بپردازد و مطالب آن توسط صاحب نظران قابل تأمل و معتبر دانسته می شود.

درباره ی کتاب امام محمد غزالی

امام محمد غزالی یکی از نام های پرآوازه در میان ایرانیان و مسلمانان است. در سال 450 هجری قمری بود که وی چشم به جهان گشود. در همان سنین کم، او به همراه برادرش یتیم شدند و سرپرستی شان به مردی به نام ابوحامد احمد بن محمد الراذکانی رسید. وقتی به دوران نوجوانی رسید، تصمیم گرفت تا برای تحصیل در زمینه ی فقه، اندیشه های اسلامی و پیگیری مسیر صوفیان، اقدام کند. همان طور که در کتاب امام محمد غزالی: متفکر بزرگ مسلمان (Al-Ghazali: The Muslim Intellectual) اثر ویلیام مونتگمری وات (William Montgomery Watt) می خوانید، وی به گرگان رفت و در آنجا نزد تعدادی از اساتید به مطالعه ی در باب فقه اسلامی مشغول شد. در دوران جوانی، به واسطه ی خواجه نظام الملک به گروه دانشمندان دربار دعوت شد.

امام محمد غزالی در دوران حکمرانی ملکشاه یکم سلجوقی بود که راه خود را به دربار پیدا کرد. گفتنی است که در آن دوران به عنوان استاد فقه شافعی نیز مشغول به کار شد. در این دوران، وی بسیار موردتوجه قرار گرفت و بیشتر نزد اساتید پیشین فقه اسلامی و شافعی به نامی شناخته شده تبدیل گشت. ویلیام مونتگمری وات در کتاب امام محمد غزالی به خوبی تحلیل های تاریخی و فلسفی در باب اندیشه های این فقه ارائه داده است و به نقش کلیدی این صوفی ایرانی در ترقی و بسط آن پرداخته است. یکی از آرای کلیدی امام محمد غزالی که در این اثر می خوانید، مخالفت های متعدد وی با خردگرایی است و این مسئله که فلسفه را در تعارض با اندیشه های اسلامی می دانست.

ویلیام مونتگمری وات کتاب امام محمد غزالی را در راستای یک دغدغه ی مشخص تألیف کرده است. این کتاب در واقع براساس نگرانی های روشن فکران در باب وضعیت نامساعد دنیا منتشر شده است. کتاب امام محمد غزالی از مخاطبان می پرسد که اگر این مسئله را پذیرا باشیم که سیر تاریخ اساساً به واسطه ی مجموعه ای از فاکتورهای اقتصادی و مادی تعیین شکل گرفته، آن وقت برای روشن فکرانی که با ایده ها سروکار دارند چه چیزهایی باقی می ماند؟ در واقع، ویلیام مونتگمری وات می پرسد که جایگاه روشن فکر را چگونه تعریف و تبیین می کنیم؟ مونتگمری وات در این کتاب سعی دارد تا با بررسی آرای یکی از بزرگ ترین متفکران اسلامی به چنین پرسش هایی پاسخ داده و نقطه نظرهای تازه ای در ذهن مخاطبان ایجاد می کند.

می توان گفت این کتاب که برای مخاطبان غربی و انگلیسی زبان تألیف شده، برای مخاطبان فارسی زبان و کسانی که سعی دارند با شخصیت های تاریخی اسلام آشنا شوند نیز اثر مهم و مفیدی محسوب می شود. این کتاب زندگی و دوره های فعالیت امام محمد غزالی را به چند فصل تقسیم کرده است و در هر بخش سعی می کند ایده های این روشن فکر اسلامی را به مخاطبان امروزی توضیح دهد. کتاب امام محمد غزالی توسط محمود اصفهانی زاده ترجمه شده و انتشارات جامی آن را عرضه کرده است.

کتاب امام محمد غزالی برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه ی این اثر به کسانی که به اندیشه های اسلامی و زندگی نامه ی شخصیت های تاریخی علاقه دارند، پیشنهاد می شود.

در بخشی از کتاب امام محمد غزالی: متفکر بزرگ مسلمان می خوانیم

با اینکه نکات عمده چگونگى ورود فلسفه یونانى به عالم اسلام و اتحاد و پیوستگى آن با فقه و حکمت الهى کاملاً روشن و مشخص است، معهذا در مورد جزئیات امر هنوز ابهامات زیادى وجود دارد. البته هدف عمده از نوشتن این فصل و فصل بعد، رسیدگى به ابهامات و تاریکى هاى موجود نیست، بلکه هدف ما تعیین مقام و موقع فلاسفه در اجتماع اسلامى است.

از دوران حکومت خلفاى عباسى، مسلمانان، با دانش و معلومات یونانى که در سرزمین هاى تحت تسلط خلفا در برخى از مدرسه هاى مسیحى تعلیم و تدریس مى شد تماس مؤثرى پیدا کردند. یکى از این مدرسه هاى فوق العاده قابل ملاحظه در جندى شاپور (گندى شاپور) در حدود صدمیلى شمال شرقى بصره بود. اولین قدم مؤثر در کسب دانش یونانى به وسیله خلیفه عباسى المنصور که صحت بدنى کامل نداشت برداشته شد؛ بدین قرار که او طبیبى را از دانشگاه گندى شاپور به نام جورج، از نسطورى هاى ایرانى از خانواده «بختیشوع» به دربار خود فراخواند (سال 144 ه. ش) تا سال 249 شغل طبابت دربار خلیفه همچنان در دست جورج و اخلاف وى باقى ماند. بدین قرار از سال 144 به بعد علاقه به تمام جنبه هاى دانش و تمدن یونانى در دربار توسعه پیدا کرد. این امر مخصوصا، به وسیله مردانى مثل افراد خاندان برامکه از وزراى عباسى تشویق مى شد. از مشوقین و مدافعین قابل ملاحظه دانش یونانى خود هارون الرشید و پسرش مأمون بود.

از دوران خلافت سه خلیفه نامبرده در فوق و اخلاف آنان موضوع ترجمه کتاب هاى یونانى به زبان عربى آغاز شد. (معمولاً این کتاب ها از ترجمه سریانى کتاب هایى که در تملک مدارس مسیحى بود به عربى ترجمه مى شدند.) عده اى از متفکرین و مترجمین شجاع سعى مى کردند که در ترجمه آثار، عقاید یونانى و اسلامى را با هم تلفیق نمایند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: رسالت روشنفکران
فصل دوم: عصر غزالى
فصل سوم: برخورد با فلسفه
فصل چهارم: حقیقتى درباره امام
فصل پنجم: توجه مجدد به فقه و علم کلام
فصل ششم: بزرگى موفقیت جهانى
فصل هفتم: پایه هاى فکرى یک اجتماع «احیاءشده»
فصل هشتم: حصول موفقیت
تکمله: غزالى یا غزّالى
جدول اتفاقات به ترتیب تاریخ
زندگى نامه غزالى به قلم خودش