نکتهای که بیش از هر چیزی در کتاب تمرین کودک عقل کل خودنمایی میکند، پرورش ذهن بهصورت منسجم و یکپارچه است. امروزه علاوهبر متخصصان، بسیاری از مردم میدانند که هر کدام از نیمکرههای مغز به اعمالی خاص مربوطند. به طور معمول یکی از این نیمکرهها در فرد غلبه دارند و به همین سبب برخی افراد منزوی میشوند یا کاملاً برعکس، احساساتی و پرشور. حال تصور کنید هر دو طرف مغز از همان دوران کودکی به شیوهای منسجم پرورش یافته و در تعاملی مناسب با یکدیگر فعالیت کنند. بدین شکل کودک قادر میشود به طور کامل از قابلیتهای مغز خود استفاده نموده و نیازهایش را برآورده سازد. نتیجهی این تعادل و هماهنگی چیزی نیست به جز داشتن فرزندی خلاق با روحیهای شاد و سرزنده.
در این کتاب با استفاده از مهارت پرورش یکپارچهی ذهن، تمرینات و تکنیکهای متعددی در اختیار والدین و سرپرستان قرار گرفته تا بتوانند بدون پرخاش کردن با فرزند، نیازهای او را به صورت مسالمتآمیز برطرف سازند. از جمله مواردی که در کتاب کودک عقل کل به آنها تأکید شده، ارتباط و تغییر جهت، گفتوگو، مشارکت و عدم تحریک، یادآوری خاطرات، یکپارچهسازی بخشهای مختلف ذهن، بینش ذهنی، انسجام با دیگران و برگزاری کارگاههای شادی خانواده میباشد.
با استفاده از تصاویر اطراف خانه، مجلات، یا آلبومهای عکس، از طریق توجه به زبان اشاره و حالات صورت، فرزند شما توضیح میدهد که او دربارهی هرکسی چه فکری میکند و چه احساسی دارد.
دکتر دنیل جی سیگل روانشناس اهل ایالات متحده و دانشآموختهی دانشگاه پزشکی هاروارد است. او تخصص خود در زمینهی روانشناسی کودکان، نوجوانان و همچنین روانشناسی بزرگسالان را از دانشگاه لسآنجلس دریافت کرد. وی علاوهبر تدریس در دانشکدهی پزشکی لسآنجلس، بنیانگذار و یکی از مدیران دو مرکز پژوهشی دانشگاه است. سیگل همچنین مدیر اجرایی انستیتوی مایندسایت (Mindsight Institute) میباشد.
فعالیتهای دکتر سیگل در زمینهی روانشناسی به بیش از بیستوپنج سال میرسد و در این مدت آثار متعددی که عمدتاً برای متخصصان این رشته بوده، منتشر کرده. از میان آثار او سه مورد در فهرست پرفروشترین کتابهای نیویورک تایمز قرار گرفتهاند که کتاب «کودک عقل کل» و کتاب «تربیت بدون قشقرق» در این زمره هستند. از دیگر آثار او میتوان به کتابهای «ذهنبینی» و «مغز چالشجو» اشاره کرد.
یکی از اهداف اصلی که کتاب تمرین کودک عقل کل آن را دنبال میکند، این است که والدین و سرپرستان را قادر سازد لحظات چالشبرانگیز تعامل با فرزند خود را به سلامت طی کنند. سپس و در مرحلهی پیشرفتهتر، از این لحظات بهعنوان فرصتی استفاده میشود تا تجربیات سازنده شکل گرفته و کودکان احساس مسئولیت و انعطافپذیری در دوران سختی را بیاموزند و پتانسیلهای خود را شکوفا سازند.
تربیت صحیح کودک مهمترین دغدغهی والدین و سرپرستان دلسوز است. کتاب تمرین کودک عقل کل، اثری مشترک به قلم دنیل جی سیگل و تینا پین برایسن میباشد که این رویکرد را محور اصلی خود قرار داده و با ارائهی روشهای علمی و عملی، به والدین کمک میکند فرزندی با ذهن سالم پرورش دهند. گفتنیست اثر حاضر از کتابهای پرفروش نیویورک تایمز به شمار میرود.
دربارهی کتاب تمرین کودک عقل کل
تربیت و پرورش کودک به شیوهای درست خصوصاً در سالهای بدو تولد، یکی از نکات کلیدی برای داشتن فرزندی سالم است. تأمین سلامت روانی در کنار فراهم کردن سایر نیازهای کودک، عاملی تأثیرگذار برای رسیدن به این مهم به شمار میآید که در کتاب تمرین کودک عقل کل (The Whole-brain Child Workbook) به آن پرداخته شده. دکتر دنیل جی سیگل (Daniel J. Siegel) و دکتر تینا پین برایسن (Tina Payne Brayson) نویسندگان کتاب، دستاورد سالها تجربهی خود در این زمینه را در قالب کتابی جامع در اختیار علاقهمندان قرار دادهاند. هرچند این کتاب در حوزهی تخصصی روانشناسی کودک قرار میگیرد، اما حاوی تمرینات عملی، آزمونها و فعالیتهایی است که والدین و سرپرستان کودک میتوانند با استفاده از آنها، ذهن فرزند خود را به روشی خلاقانه پرورش دهند.
دکتر تینا پین برایسن متخصص رواندرمانی کودکان و نوجوانان، دانشآموختهی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی است که در نگارش کتابهای کودک عقل کل و تربیت بدون قشقرق با دکتر سیگل همکاری داشته. او در انستیتوی مایندسایت مسئول بخش والدین است و در کنار فعالیت حرفهای خود، به تدریس نیز مشغول میباشد. دکتر برایسن کارگاههای آموزشی متعددی در سرتاسر دنیا برای مخاطبان حرفهای و والدین و سرپرستان برگزار کرده.
جملات برگزیده کتاب تمرین کودک عقل کل
- دو فکر بهتر از یک فکر است.
- بیشتر اوقات افراد فکر نمیکنند چه چیزی بر آنها تأثیر میگذارد، فقط میدانند که آشفته شدهاند!
- مغز مانند یک عضله است، مهارتهایی همچون همدلی یا تصمیمگیری انجام میشوند تا این عضله قوی شود.
- ارتباط به چیزی بیش از سخنان دلنشین یا ابراز احساس نیاز دارد، احساس کلی تعامل باید از صمیمیت و محبت آکنده شود تا ارتباط برقرار شود.
در بخشی از کتاب تمرین کودک عقل کل میخوانیم
فصل اول: فرزندپروری با به خاطر داشتن ذهن
فصل دوم: دو فکر بهتر از یک فکر است
راهبرد مغز کامل شمارهی 1: ارتباط و تغییر جهت
راهبرد مغز کامل شمارهی 2: او را صدا کنید تا رام شود
فصل سوم: ساختن پاگرد ذهن برای تلفیق پلکان بالا و پایین مغز
راهبرد مغز کامل شمارهی 3: مشارکت کنید، تحریک نکنید
راهبرد مغز کامل شمارهی 4: از این استفاده کن یا آن را کنار بگذار
راهبرد مغز کامل شمارهی 5: حرکت کنید وگرنه آن را از دست میدهید
فصل چهارم: نابود کردن عوامل عدم تمرکز در انسجام حافظه برای رشد و سلامت
راهبرد مغز کامل شمارهی 6: با فاصله از ذهن استفاده کن
راهبرد مغز کامل شمارهی 7: خاطرات را یادآوری کنید
فصل پنجم: ایالاتمتحدهی من: یکپارچهسازی بخشهای مختلف در ذهن من
راهبرد مغز کامل شمارهی 8: اجازه بدهید ابرهای احساس عبور کنند
راهبرد مغز کامل شمارهی 9: SIFT -آنچه در داخل ذهن واقع میشود
راهبرد مغز کامل شمارهی 10: تمرین بینش ذهنی و برگشتن به گلوگاه ذهن
فصل ششم: ارتباط من-ما: انسجام خود با دیگران
راهبرد مغز کامل شمارهی 11: کارگاه شادی خانواده را رونق بدهید- تعیین نقطهای برای لذت بردن از یکدیگر
راهبرد مغز کامل شمارهی 12: ارتباط از طریق مخالفت- دادن آموزش به کودکان برای تجسم ما در ذهن
نتیجهگیری: جمعبندی