کتاب حلقه وین که توسط پوریا بقایی مقدم گردآوری و ترجمه شده است، به معرفی، تاریخچهی پیدایش و ویژگیهای یکی از مهمترین مکتبهای فلسفی قرن بیستم میپردازد؛ این کتاب دربارهی ظهور و سرنوشت حلقهی وین و متفکران آن است و از آنجا که منابع مشابه آن در فارسی کمتر یافت میشود، کتابی قابلتوجه و خواندنی است.
دربارهی کتاب حلقه وین
معرفی کتاب حلقه وین: مروری بر ظهور، سقوط و فلسفه آن
هان ابتدا در دانشگاه وین حقوق خواند و سپس به ریاضیات روی آورد و در این رشته دکتری و فوق دکتری گرفت. او بعدها به یک شخصیت بینالمللی در ریاضیات بدل شد که قضایای پیچیده بیشماری به نامش نامگذاری شده است که از جمله میتوان به قضیه تجزیه هان اشاره کرد. او همچنین کسی بود که اعضای حلقه وین را تعیین میکرد. بعضی از دانشجویانش مانند کورت گودل از نظر تأثیر بین المللی در ریاضیات از او پیشی گرفتند.
فهرست مطالب کتاب
کتاب حلقه وین که توسط پوریا بقایی مقدم گردآوری و ترجمه شده است یکی از کمیابترین منابع فارسی است که دربارهی این حلقهی مهم فلسفی در ایران منتشر میشود. این کتاب که بهطور عمده از دو کتاب «تفکر دقیق در دورهی جنون» و «قتل پروفسور شلیک: ظهور و سقوط حلقهی وین» برگرفته شده است، راهنمایی مناسب است تا با متفکران حلقهی وین و تاریخچهی پیدایش این گروه آشنا شویم و دربارهی ویژگیهای مهم اندیشهی آنها اطلاعات مناسبی کسب کنیم. همچنین این کتاب با توجه به اینکه دوران اوج و فرود این حلقه را مورد کندوکاو قرار میدهد، میتواند مرجعی مناسب برای شناخت نحلههای فکری و فیلسوفان متأثر از حلقهی وین نیز باشد.
با توجه به اینکه امروز بسیاری از دیدگاههای اندیشمندان حلقهی وین همچنان در حوزههای مختلف فکری مورد استفاده قرار میگیرند، این کتاب میتواند روشنکنندهی جزئیاتی در مورد کم و کیف اندیشهی آنها باشد؛ اگرچه گردآورندهی کتاب معتقد است امروزه همهی جزئیات تفکر حلقهی وین مورد پذیرش اندیشمندان نیست، اما با توجه به ظهور پدیدههای جدید در قرن بیستویکم مانند «خبرهای ساختگی» و «عرفانهای نوظهور» رجوع به اندیشههای متفکران حلقهی وین، بهویژه پوزیویتیسم منطقی میتواند راهگشا باشد و موجب شکلگیری تفکر انتقادی و واقعی در مورد پدیدههای غیرمنطقی شود.
این کتاب برای علاقهمندان به کتابهای فلسفی، بهویژه آن دسته از علاقهمندان که به نحلهی فکری پوزیویتیسم منطقی علاقه دارند مناسب است. همچنین هواداران کتابهای تاریخ فلسفه نیز میتوانند از این کتاب بهره ببرند.
در بخشی از کتاب حلقه وین میخوانیم
حلقهی وین گروهی از فیلسوفان، ریاضیدانان و دانشمندان بود که در دهههای ابتدایی قرن بیستم در کافهای در شهر وین اتریش گردهم میآمدند و دربارهی مباحث مختلف علمی و فلسفی به بحث و بررسی میپرداختند؛ بعدها نظریات و دیدگاههای این حلقه باعث ظهور گرایشی فلسفی با عنوان پوزیویتیسم منطقی شد که امروز از شاخصترین نحلههای فکری فلسفی قرن بیستم به حساب میآید و اندیشمندان بهنام و بزرگی همچون لودویک ویتگنشتاین (Ludwig Josef Johann Wittgenstein) را نیز به خود جلب کرد؛ این حلقه بهشکل جدی و خستگیناپذیر بر روی تجربهگرایی و تحقیقپذیری فلسفه و علم تأکید داشتند و بهشدت تحتتأثیر ارنست ماخ، فیزیکدان و فیلسوف اتریشی اواخر قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم بودند.
1: پیشدرآمد
2: حلقه آغازین وین
3: فیزیک و فلسفه
4: کافهها و سنّت روشنفکری در وین
5: حلقه وین شکل میگیرد
6: شلیک به وین میآید
7: رودولف کارناپ
8: مانیفست حلقه وین
9: هایدیگر منفور حلقه
10: توفانهای سیاسی
11: مرگ حلقه
12: پوپر مخالف حلقه
13: نازیسم و حلقه وین
14: میراث حلقه
فهرست نامها
منبع: https://www.ketabrah.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87-%D9%88%DB%8C%D9%86/book/74349
این کتاب در بخشهای پایانی به افول و سقوط حلقهی وین نیز میپردازد. همچنین تأثیر شکلگیری پدیدهی نازیسم در اروپا و اثرگذاری بر افول حلقهی وین را مورد بررسی قرار میدهد. در بخشهای دیگر این کتاب به موضوعاتی از جمله سنت روشنفکری در وین، اندیشمندان مهم حلقه همچون رودلف کارناپ و همچنین رویدادهای سیاسی معاصر با فعالیت حلقهی وین پرداخته میشود.
در سال 1905 انیشتین که دانشجوی دکتری فیزیک بود و در اداره ثبت اختراعات سوئیس کار میکرد، چهار مقاله و رساله دکتری خود را منتشر کرد. دانشمندان سال 1905 را سال شگفت انگیز انیشتین نامیدند چراکه این مقالات فرمول E=mc2، تئوری نسبیت خاص و این موضوع را که نور هم ویژگی ذره ای و هم ویژگی موجی دارد به دنیا عرضه کرد. فیزیک کلاسیک نیوتن و ماکسول نگونسار و دوره جدیدی از علم آغاز شد. مشخصه فیزیک نوین این بود که زمان و فضا ثابت نبودند، بلکه نسبی و وابسته به مشاهده گری بود که آن را اندازه گیری میکند.
کتاب حلقه وین بیش از آنکه یک کتاب فلسفی باشد، کتابی دربارهی فیلسوفان و اندیشههای آنهاست. این کتاب پس از مرور تاریخ پیدایش حلقهی وین، به رویدادها، مکانها و افراد تأثیرگذار در شکلگیری این حلقه اعتنا میکند؛ همچنین این کتاب با پرداختن به گروهها و نهادهای مخالف حلقهی وین روایتی از تاریخ فلسفه در آغاز قرن بیستم را نیز بهدست میدهد و دیدگاههای برخی فلاسفهی مخالف یا مطرود این گروه را نیز به بحث میگذارد. از جملهی این فیلسوفان مارتین هایدگر (Martin Heidegger) و کارل پوپر (Karl Popper) هستند که از اولی بهعنوان منفور حلقهی وین و از پوپر بهعنوان مخالف حلقهی وین نام برده شده است.
یک دهه و نیم طول کشید تا نام انیشتین فراگیر شود. اما در میان کسانی که به سرعت به عظمت کشف او پی بردند ریاضیدان و فیلسوف جوانی به نام هانس هان بود. او مردی زبان آور، جدی، عینکی و سبیلو بود که دوستانش او را “هنشن” (در آلمانی به معنای خروس کوچک) مینامیدند، نامی طعنهآمیز برای مردی بلند قامت. هان بنیانگذار گروهی بود که بعدها به نام حلقه وین شناخته می شد. او در سال 1879 در یک خانواده متوسّط در وین متولّد شد. پدرش روزنامهنگاری یهودی و کارمند عالیرتبه دولت بود.
این کتاب که توسط پوریا بقایی مقدم گردآوری و ترجمه شده، از سوی انتشارات شمشاد منتشر و به بازار کتاب عرضه شده است.
کتاب حلقه وین برای چه کسانی مناسب است؟