معرفی کتاب رویای نظریه نهایی
این کتاب به شکلی غیرطبیعی شیوا و آموزنده است... واینبرگ یکی از خلاق ترین فیزیک دان های نظری دنیاست. (Washington Post Book World)
تناقض میان نظریه ی نیوتون و حرکت مشاهده شده ی عطارد را در نظر بگیرید. حتی بدون نسبیت عام، آیا این به وضوح نشانه ای از آن نیست که نظریه ی گرانش نیوتون غلط بود؟ الزاماً این گونه نیست. هر نظریه ای مثل نظریه ی گرانشی نیوتون که کاربرد گسترده ای دارد، همواره با ناهنجاری های آزمایشگاهی دست به گریبان است. هیچ نظریه ای نیست که با آزمایشی تناقض نداشته باشد. در طول تاریخ نظریه ی منظومه ی شمسی نیوتون، این نظریه مدام با رصدهای اخترشناختی گوناگون در تضاد بوده است. تا سال 1916، این اختلاف ها نه تنها شامل ناهنجاری ای در مدار عطارد بود بلکه ناهنجاری هایی در حرکت دنباله دارهای هالی و اِنکه را نیز در بر می گرفت. این ها همه رفتاری را نشان می دادند که با نظریه ی نیوتون سازگار نبود. امروزه می دانیم که توضیح ناهنجاری هایی در حرکت این دنباله دارها و کره ی ماه هیچ ارتباطی با مبانی نظریه ی گرانش نداشتند.
اگر به فیزیک علاقه دارید و می خواهید در مورد کیهان و طبیعت بیشتر بدانید، این کتاب را از دست ندهید.
در بخشی از کتاب رویای نظریه نهایی می خوانیم
استیون واینبرگ، فیزیکدان برنده ی نوبل، در کتاب رویای نظریه نهایی می کوشد نظریه ی جامع و یکپارچه ای برای توصیف تمام نیروهای طبیعت بیابد و به بسیاری از پرسش های بنیادین بشر در مورد کیهان پاسخ بدهد. واینبرگ با الهام گرفتن از ایده های مختلف فیزیک مدرن، مثل تقارن ها، ریسمان ها و ذرات، تلاش می کند به یک ایده ی نهایی دست یابد که قادر است تمام هستی، از کوارک ها تا ابرنیروهای گرانشی بین سیاره ای را توضیح دهد.درباره ی کتاب رؤیای نظریه ی نهایی
فیزیک در قرن بیستم باعث تحولات زیادی شد و فیزیکدانان توانستند به بسیاری از رازهای هستی پی ببرند. در ابتدای این قرن، آلبرت اینشتین (Albert Einstein) توانست دو نیروی عظیم طبیعت، یعنی گرانش و الکترومغناطیس را توضیح دهد و نقش آن ها را توصیف کند. در این زمان دو نیروی اصلی دیگر هم کشف شدند: نیروی برهم کنش هسته ای ضعیف و نیروی برهم کنش هسته ای قوی. دانشمندان اطمینان داشتند که این چهار عنصر طبیعت را شکل می دهند، اما مشکلی که وجود داشت این بود که نمی شد این چهار نیرو را در کنار هم توضیح داد. در واقع، نظریه های کوانتوم و نسبیت در جاهایی با یکدیگر منافات داشتند. نظریه ی مهم ریسمان نیز در همین راستا ارائه شد، اما این نظریه صرفاً بر روی کاغذ بود و هنوز هیچ مدرک عینی ای برای اثبات آن پیدا نشده است.
کتاب رؤیای نظریه ی نهایی را انتشارات مازیار با ترجمه ی جمیل آریایی منتشر کرده است.
نکوداشت های کتاب رؤیای نظریه ی نهایی
-
ناهنجاری در مدار عطارد و انحراف نور، بخشی از داستان و مهم ترین بخش آن بود. با وجود این، مثل هر چیز دیگری در تاریخ علم (یا به گمان من در تاریخ هر چیز دیگر) آنگاه که دقیق تر می شویم سادگی داستان از بین می رود.
مقدمه ای باشکوه درباره ی طبیعت و جاه طلبی های فیزیک مدرن. (San Francisco Chronicle)
-
واینبرگ با امید و آگاهی این کتاب را می نویسند. گرچه کتاب های دیگری هم درباره ی این موضوع نوشته شده، اما احتمالاً این کتاب هواخواه بیشتری داشته باشد. خواندن این اثر را اکیداً توصیه می کنم. (لایبرری ژورنال)
-
دنباله دارهای هالی و اِنکه مطابق پیشگویی های محاسبات نظریه ی نیوتون رفتار نمی کنند، زیرا وقتی که این دنباله دارهای چرخان از نزدیکی خورشید می گذرند، گرم می شوند و در نتیجه گاز تولید می کنند و این گاز از دنباله دارها می گریزد.
فهرست مطالب کتاب
استیون واینبرگ کتاب رؤیای نظریه ی نهایی را در سه بخش تدوین کرده است: در بخش اول، او تلاش می کند ایده ی نهایی را توضیح دهد و کارکرد آن را شرح دهد. در بخش دوم از این سخن می گوید که در چه مسیری باید قدم گذاشت تا بتوان به این نظریه دست پیدا کرد. در واقع راهی که دانشمندان باید طی کنند را تشریح می کند. واینبرگ زمانی این کتاب را نوشت که هنوز پروژه ی برخورددهنده ی هادرونی بزرگ سِرن کاملاً شروع نشده بود. آزمایش عظیمی که قرار بود با شبیه سازی پاسخ خیلی از سؤالات بنیادین فیزیک را بدهد و او به خوبی می دانست که این پروژه احتمالاً ده ها سال طول می کشد. واینبرگ در مورد این پروژه و تأثیر آن بر تحقق نظریه ی نهایی هم صحبت می کند. در نهایت، در بخش نهایی کتابش می کوشد آینده ی بشر را با وجود این تئوری نشان دهد؛ یعنی این موضوع که وقتی انسان بتواند به تمام رازهای طبیعت پی ببرد، چه بر سر او خواهد آمد.
ده ها سال است که بخشی زیادی از انرژی فیزیکدان ها معطوف به حل همین مشکل است؛ رسیدن به نظریه ای نهایی و جامع که بتواند همه ی این نیروها یا به عبارت بهتر، کل طبیعت را توضیح دهد. یکی از دانشمندان مهمی که مطالعات زیادی در این زمینه انجام داده استیون واینبرگ (Steven Weinberg) است. او که در دهه ی 1970 بر روی دو نیروی الکترومغناطیس و نیروی هسته ای ضعیف تحقیق می کرد، توانست این دو را با هم متحد کند و به یکی از شاخص ترین و معتبرترین چهره های فیزیک قرن تبدیل شود. در ادامه ی همین تحقیقات بود که او تلاش کرد به نظریه ی جامعی برسد که بتواند همه ی نیروهای طبیعت را با یکدیگر متحد سازد. کتاب رؤیای نظریه ی نهایی (Dreams of a Final Theory) در واقع به توضیح همین موضوع می پردازد.
