استانیسلاوسکی، بازیگر و کارگردان صاحبسبک تئاتر به همراه میخائیل بولگاکوف در سال 1932 اجرایی با اقتباس از این رمان به روی صحنهی تئاتر هنر مسکو بردند. رادیون شچدرین نیز با الهام از این اثر در سال 1976 یک قطعهی موسیقی در فرم اپرا ساخت.
خانهها طویلتر از آنچه باید به نظر میرسیدند. خصوصاً عبور از کنار ساختمان سنگی سفید نوانخانه با پنجرههای باریکش آنقدر طولانی شده بود که دیگر نمیتوانست خودداری کند و زیر لب گفت: «ساختمون احمق! تمومی نداره.» و دوباره به کالسکهچی پرید: «یالا بجنب آندری! امروز چقدر یواش میری!» سرانجام به مقصد رسیدند. کالسکه مقابل در خانهی چوبی خاکستریرنگ یک طبقهای که بالای پنجرههایش گچکاری مختصری شده بود، توقف کرد.
منبع: https://www.ketabrah.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D9%88%D8%AA%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF/book/68917
ایدهی کلی رمان ریشه در واقعیتی تاریخی دارد؛ در زمان حکومت یکی از تزارهای روسیه، رعایا مطابق قوانین خاصی جزو املاک شخصی زمینداران محسوب میشدند و در چنین شرایطی رعیت برای اربابان میتوانستند حکم وثیقهی مالی را داشته باشند. در نگاه اول به نظر میرسد که عنوان کتاب یعنی مردگان زرخرید اشاره به آن بردگانی دارد که چیچیکف آنها را پس از مرگشان از صاحبانشان میخرد. اما با پیش رفتن داستان درمییابیم که این عنوان به چیز دیگری ارجاع دارد. چیچیکف بهتدریج با این نقشهی زیرکانه ثروت زیادی را به دست میآورد، اما شخصیت او در طول داستان و سفرها و مراوداتی که با ملّاکان دارد، دستخوش دگرگونیهایی میشود و ماجرا در ادامه شکلوشمایل دیگری به خود میگیرد…
اقتباسها از کتاب مردگان زرخرید
اگر به ادبیات روسیه و همچنین سبک طنز نیکلای گوگول علاقهمند هستید، گوش دادن به این اثر ادبی بزرگ شما را هیجانزده خواهد کرد.
نیکلای گوگول را بیشتر بشناسیم
همچنین این رمان در سال 1984 توسط میخائیل شوایتزر اقتباس شد و در قالب یک مینیسریال به همین نام در تلویزیون به نمایش درآمد. رادیو بیبیسی هم از جمله اقتباسکنندگان این اثر بود و در سال 2006 این رمان را در قالب یک اجرای صوتی به گوش علاقهمندان رساند.
نکوداشتهای کتاب صوتی مردگان زرخرید
گوگول در مردگان زرخرید با بیان طنز منحصربهفردش به تقابل میان دو قشر رعیت و ملّاکان در روسیهیِ پس از جنگِ 1812 میپردازد. تصویری که او در این اثر از روسیهی آن زمان ترسیم میکند، تصویری سیاه و تاریک از جامعهای سرکوبشده، سرشار از تبعیض اجتماعی، عقدههای فروخورده و خرافهپرستی است. چیچیکف، شخصیت اصلی رمان، در جستوجوی راهی برای ثروتمند شدن تصمیم رندانه و عجیبی میگیرد. او به سراسر روسیه سفر میکند تا بردههایی را که به تازگی مردهاند، از سرمایهداران بخرد و سپس از آنها بهعنوان وثیقه استفاده کند.
– شاهکاری در نویسندگی. (Barnes & Noble)
– این رمان از آن شاهکارهایی محسوب میشود که نگاهتان را نسبت به دیگر آثار نیز برای همیشه تغییر میدهد. (Guardian)
– نیکلای گوگول انسان عجیبی بود اما آثار و نبوغش همواره عجیب و نامأنوس میمانند. (Vladimir Nabokov)
کتاب صوتی مردگان زرخرید برای چه کسانی مناسب است؟
معرفی کتاب صوتی مردگان زرخرید
با وجود این که 180 سال از نخستین انتشار کتاب صوتی مردگان زرخرید میگذرد، این شاهکار ادبی آنقدر بزرگ و ارزشمند است که هنوز هم توجه منتقدان و مخاطبان جدی ادبیات را به خود معطوف میسازد. نیکلای گوگول در این اثر که در لیست «1000 رمان که هر شخص باید بخواند» روزنامهی گاردین قرار دارد، به انتقاد از وضعیت اجتماعی اسفناک روسیه و شکاف اجتماعی موجود در آن میپردازد و داستان مردی را تعریف میکند که برای ثروتمند شدن دست به کاری عجیب میزند.
دربارهی کتاب صوتی مردگان زرخرید
منتقدانْ نیکلای گوگول، نویسندهی صاحبسبک و نامدار روسی را بنیانگذار سبک رئالیسم انتقادی در ادبیات روسیه میدانند. او در 22 سالگی نخستین اثر خود را با نام «شبها کنار دهکدهٔ دیکانکا» منتشر کرد که با استقبال غیرمنتظرهای روبهرو شد. گوگول بیش از چهل سال از زندگی خود را صرف نوشتن آثاری کرد که اینها تأثیری غیرقابلانکار بر آثار ادبی پس از خود باقی گذاشتند. سبک نگارش او در ابتدای راه شبیه به نویسندگان روسی معاصر خود به نظر میرسید؛ اما حتی در آن زمان هم طنز گوگول بسیار پیچیده و نامتعارف بود. منتقدان در بیان توانایی بیبدیل او در داستانگویی و طنز بیتکراری که ویژگی بارز آثار اوست، اتفاق نظر دارند. از میان داستانهای او میتوان به آثاری مانند «شنل، کالاسکه، یاداشتهای یک دیوانه، دماغ و…» اشاره کرد. دوستی گوگول با پوشکین، این دو غول ادبیات روسیه، تأثیر بزرگ و غیرقابلانکارى در زندگى هنری و آثار گوگول بر جای گذاشت.
در بخشی از کتاب صوتی مردگان زرخرید میشنویم
بامداد، خیلی پیش از موقع معمولی دیدوبازدید، بانویی که شنل شطرنجی زیبایی پوشیده بود، از خانهی چوبی نارنجیرنگی که بالکنی نیمطبقه و ستونهایی به رنگ آبی آسمانی داشت، با عجله خارج شد. شاطری با کت بلند و یقهی سهطبقه و کلاه گرد براق با یراقهای زردوزیشده به دنبالش میآمد. خانم پس از خروج از خانه بلافاصله به کالسکهای که پلکان آن را پایین آورده بودند سوار شد. شاطر در کالسکه را بست. پلکان را بالا برد. روی رکاب پشت ایستاد و خطاب به راننده فریاد زد: «برو!» بانوی مزبور خبر دستاولی دریافت کرده بود و با بیتابی وسوسه شده بود که آن را برای کس دیگری بازگو کند. مرتباً از کالسکه سرک میکشید و هر بار از این که درمییافت بیش از نصف راه باقی مانده است، ناامید میشد.
ایدهی اولیهی رمان مردگان زرخرید (Dead souls) متعلق به الکساندر پوشکین، شاعر و نویسندهی روسی، بوده است. نیکلای گوگول (Nikolai Gogol) با پوشکین مراودات بسیاری داشت. او با مرگ پوشکین عزم خود را جزم کرد که مردگان زرخرید را بنویسد اما اجل به او هم مهلت کافی نداد. نگارش این اثر با مرگ نویسنده نیمهکاره به پایان رسید و مخاطبان آثار گوگول دست آخر هم نفهمیدند سرنوشت برای چیچیکف، قهرمان اصلی رمان مردگان زرخرید، چه پایانی رقم زده است. نگارش بخش اول این کتاب در سال 1842 به پایان رسید، اما بخش دوم را اطرافیان گوگول از روی دستنوشتههایی که او تنها نُه روز پیش از مرگش آنها را نوشته بود، بازنویسی کردند.