هیچ انسانی را نمیتوان یافت که در طول زندگی خویش حتی یک بار هم دروغ نگفته، و یا عملی فریبکارانه مرتکب نشده باشد. با این حال، صرف دروغگویی یا دست زدن به کنشی فریبکارانه، از فرد یک «فریبکارِ» تمامعیار نمیسازد. به باور برایان هال، آنچه فرد فریبکار را از دروغگویان عادی متمایز میکند، تمایلی غیراخلاقی در فرد فریبکار است که بر مبنای آن، انسانهای دیگر را نه به سان اشخاصی ذیحق، که همچون وسایلی در راه ارضای نیازهای خویش میبیند. آنچه از کتاب فریبکاری خواهید آموخت، در یک کلام، شیوههای مقابله با این قبیل از افراد است.
استاد فریبکارى در بازیگرى دست همه را از پشت مىبندد و چنان در نقشى که قرار است بازى کند فرو مىرود که بدون ذرهاى عصبانیت مىتواند از خشم به فوران دربیاید. براى اینکه فریبکار بخواهد توافق و همدلى دیگران را بهدست بیاورد، در دیگران ترس بهوجود بیاورد، کارى کند که قربانى تحتتأثیر قرار بگیرد یا هر چیز دیگر، کافى است هرچه زودتر در آن نقش ظاهر شود. فریبکار بهمعناى واقعى کلمه خیلى خوب بر هیجاناتش مسلط مىشود، به این شرط که ابزار کار مناسب را در دست داشته باشد. داشتن کنترل هیجانى نهتنها اجراى هیجانات مورد نظر، بلکه پنهان کردن هیجان در مواقع لزوم را نیز شامل مىشود.
کتاب فریبکاری که هماینک پیش روی شماست، اثری خواندنی در حوزهی روانشناسی است که به قلم برایان هال (Brian Hall)، نویسندهی مطرح اهل آمریکا، به رشتهی تحریر درآمده. عنوان اصلی این اثر در زبان انگلیسی Manipulation است. این واژه در زبان فارسی معادل دقیق و رسایی ندارد. لفظ «فریبکاری» تنها بخشی از معنای گستردهی این واژه در زبان انگلیسی را به ذهن متبادر میکند، نه تمامِ آن را. واژهی Manipulation، به طور خلاصه، دلالت بر الگوهای رفتاری خاصی دارد که هدف از بروز آنها، دستکاری ذهنیِ دیگران در جهت همراستا ساختن ایشان با اهدافی خاص است. به عبارتی، این واژه در زبان انگلیسی، تنها برای اشاره به آن دسته از کنشهایی به کار میرود که در پسِ آنها اهدافی دسیسهآمیز پنهان است. با این توضیح، شاید واژهی «دغلبازی» را بتوان معادل بهتری در برابر Manipulation قلمداد نمود. باری، آنچه در کتاب فریبکاری خواهید خواند، شیوههایی برای مقابله با کنشهای دغلبازانه، یا به تعبیر مترجم اثر، فریبکارانه، است.
کتاب «فریبکاری: تکنیکهایی مؤثر برای کنترل ذهن و مقابله با دسیسههای فریبکارانه» بهترین اثر ترجمهشده از برایان هال به زبان فارسی است.
جملات برگزیده کتاب فریبکاری
- بیشتر فریبکاران بهشکل ماهرانهاى سر صحبت را باز مىکنند و زیرکانه، با زبانبازى، قربانى را گیج مىکنند.
- فریبکارها اهل دلبرى و عشوهگرى هستند و در بسیارى از مواقع از جذابیت و دلربایى خود استفاده مىکنند.
- استادان فریبکارى در همهى بخشهاى زندگى حضور دارند و با استفاده از مجموعهاى از روشها از قربانیان سوءاستفاده مىکنند. براى کسانى که مىخواهند به دام فریبکاران نیفتند، مهم است که از این علائم آگاه باشند و آن را بهخوبى تشخیص دهند.
- فریبکار اصولاً مىخواهد بر موقعیت یا شخص کنترل داشته باشد و براى این کار از شیوههایى مخفیانه استفاده مىکند تا به اهدافش برسد.
در بخشی از کتاب فریبکاری میخوانیم
برایان هال در کتاب پیش رو، ذیل فصولی خواندنی، گامبهگام پرده از ذهنیت افراد دغلباز برمیدارد و حیلهها و نیرنگهای ایشان در مسیر سوءاستفاده از احساسات و عواطف دیگران را برای ما آشکار میسازد. او با بهرهگیری از مثالهایی که جملگی از زندگی واقعی برگرفته شدهاند، نشان میدهد که یک فرد فریبکار با توسل به چه تاکتیکهایی قادر به دستکاری ذهن اطرافیان خود میشود؛ به نحوی که پس از مدتی، ایشان را با حیلهگریِ تمام به تحقق اهداف خویش وامیدارد.
ترجمهی فارسی کتاب فریبکاری به قلم مرجان فرجی فراهم آمده، و انتشار آن به همت نشر «لیوسا» میسر گشته است.
در نکوداشت کتاب فریبکاری
- برایان هال در کتاب فریبکاری به شما یاد میدهد که مقابل تاکتیکهای افراد فریبکار بایستید و با نقشههای منفعتطلبانهی این گروه از مردم، مقابله کنید. (آمازون)
کتاب فریبکاری مناسب چه کسانی است؟
دوم، فریبکار باید تفاوت بین منطق و هیجان را درک کند