اعلیحضرت، در دربار کوروها، دوریودانا به هنگام سخن گفتن صدایش را همچون نوش دلپذیر میساخت؛ درحالیکه همچون کسی که تیغی بسیار تیز را در موهایش پنهان میکند، نیش در قلب خود نهان میکرد. او از دریتاراشترا پرسید: «ماندهام که چه کسی پس از شما بر کوروجانگالا حکم خواهد راند، خودِ من یا یودیشتیرا؟» و سپس رفت، انگار که آن سؤال خیلی گذرا به ذهنش خطور کرده بود و اصلاً مهم نبود. دوریودانا، بعدازظهر وقتی دریتاراشترا تنها بود، دوباره بازگشت و گفت: «کارنا رفیقِ من است پس مرا از پانداواها هراسی نیست، اما مردم آنان را دوست میدارند. پاندو گوهر سلطنتی را به شما داده، اما مردم در اضطراباند چون شما از آغاز پادشاه منتخب نبودید. مردم به پسران پاندو مینگرند و ایشان را وراثِ سلطنت میدانند. مردم نباید چنددسته شوند وگرنه گمان میبَرَند که شما بیکفایت هستید. آنها میگویند یودیشتیرا مراقب ما خواهد بود همانگونه که تو مراقب بِهیشما هستی.»
در دوران سلطنت اکبر شاه، یعنی در اواخر قرن دهم هجری، متن کتاب مهابهارات: حماسهی ملی و اساطیری هند توسط نقیب خان، ملا عبدالقادر بدایوانی و سلطان تهانیسری به زبان فارسی ترجمه شد. اکبر شاه که این ترجمه را پسندید، آن را «رزمنامه» نامید و دستور داد برخی از داستانهای آن را روی دیوارها نقاشی کنند. سالها بعد حاجی ربیع انجب نیز متن این کتاب را به نظم فارسی درآورد و پس از او ملا احمد کشمیری نیز این حماسه را به زبان فارسی ترجمه کرده و رویدادهای کشمیر را نیز در آن ذکر کرده است.
اخم دریتاراشترا در هم رفت و گفت: «مردم چنین میگویند! مگر من مُردهام؟ برای مدتی پانداواها را از اینجا دور میکنم. من یا این پادشاهی را به تو میسپارم یا نمیسپارم؛ شاید هم آن را تقسیم کنم. از یودیشتیرا بخواه تا نزد من بیاید.»
ویلیام باک که از شیفتگان آثار اساطیری هند بهشمار میرود، کتاب مهابهارات: حماسهی ملی و اساطیری هند را به زبان انگلیسی ترجمه و بازنویسی کرده است. او از متن اصلی کتاب که حدود 5000 صفحه است، یک خلاصهی 500 صفحهای را بیرون کشیده است. در این استخراج، تلاش باک بر این بود که از طرفی داستانهای کتاب را به روشی جالب و جدید و به نحوی که برای همگان قابل فهم باشد بیان کند، و از طرف دیگر آنها را به گونهای بازنویسی کند که روح و عطر داستانهای اصلی را داشته باشند.
نکوداشتهای کتاب مهابهارات: حماسهی ملی و اساطیری هند
- یک کتاب لذتبخش … تمام علاقمندان به ادبیات باید این کتاب را بخوانند. (times literary supplement)
- یک داستان جذاب. باک داستان را به نحوی بازگو کرده است که خوانندهی مدرن مانند خودش از دانستن و دوست داشتن داستانها دلسرد نشود. (Focus on Asian Studies Newsletter)
- این نه تنها یک ترجمه است، بلکه با چنان شباهت نزدیکی با اصل استخراج و بازنویسی شده است که این کار شایستهی تحسین است. موسیقی دلپذیر حماسه اصلی در سراسر این نسخه شنیده میشود. ژورنال مطالعات مذهبی (The Journal of Religious Studies)
کتاب مهابهارات: حماسهی ملی و اساطیری هند مناسب چه کسانی است؟
مقدمهی مترجم
پیشگفتارِ ناشر متن اصلی
مقدمه بی. اِی. وَن نوتن
بخش اول: در آغاز
1. معدنی از جواهر و سنگهای گرانبها
2. انگشتر و چاه
3. آتش و شعله
4. ایندراپراستا
5. شنهای روان
بخش دوم: در میانه
6. نالا و دامایانتی
7. نیلوفر آبی هزارگلبرگ
8. تور آهنین
9. ویراتا
10. هجوم
11. مَگوی
12. سانجایا بازمیگردد
13. درختان طلا
14. دریاچهی سحرآمیز
15. شب
بخش سوم: در پایان
16. تیغهی علف
17. رویارویی غمانگیز
18. پاریکشیتا
19. گذرگاه بیزمان
20. شهر دروازهها
یادداشتها
شخصیتها
نمایه