بروزرسانی: 29 تیر 1404
معرفی و دانلود کتاب یادداشت های امیر اسدالله علم: دفتر دوم | اسدالله علم | انتشارات مازیار
این نکته را نیز یادآوری کنیم که نویسنده در خلال بازگویی رخدادهای پهلوی دوم، گوشه هایی از زندگی شخصی خود را نیز برایمان روایت می کند. از آنجایی که پدرِ عَلَم نیز در دستگاه حکومت قاجار بوده و زندگی این سیاستمدار از همان کودکی در پیوند با جریان های سیاسی قرار داشته، توجه به وقایع شخصی زندگی او نیز می تواند ما را با فضای کلی سیاست ایران در آن دوران آشنا کند.
امیر اسدالله علم (متولد 1298 و درگذشته در 1357) با نام کامل اسدالله خان اعلم امیر قاینات، از چهره های شناخته شده ی سیاسی در دوران حکومت پهلوی دوم بود که در سال های 1341 تا 1342 نیز در سمت نخست وزیری به فعالیت می پرداخت. عمده ی شهرت علم میان مردم ایران به یادداشت های روزانه ی او برمی گردد که به طور محرمانه درمورد موضوعات پنهانی خانواده ی پهلوی نوشته شده بودند. علم وصیت کرده بود پس از مرگش و بعد از منحل شدن حکومت پهلوی این یادداشت ها به چاپ برسند. با گذشت ده سال از انقلاب 57، خانواده ی علم نوشته های او را در هفت جلد، با نام «یادداشت های علم» به انتشار رساندند. این اثر از منابع قابل توجه و مستندی به شمار می رود که مهم ترین مسائل دربار پهلوی را در خود جای داده است.
در بخشی از کتاب یادداشت های امیر اسدالله علم: دفتر دوم می خوانیم
اسدالله علم (Asadollah Alam) سال ها در سمت وزیر یا نخست وزیر به دربار پهلوی راه داشته و در بسیاری از تصمیم گیری های حکومت نقشی کلیدی را ایفا می کرده. او در تمام سال هایی که در خدمت محمدرضا شاه بوده، خاطرات خود را که به نحوی با حکومت پهلوی گره خورده بودند، به صورت روزانه تدوین می کرده و به بانکی در سوئیس به امانت می سپرده. این خاطرات و یادداشت ها که مسائل مربوط به سال های 1346 تا 1356 را شامل می شده، پس از مرگ مؤلف، نخستین بار در هفت جلد به چاپ رسیدند. بااین حال، جهت سهولت در دسترسی و مطالعه ی این اثر، انتشارات مازیار آن را در دو جلد به مخاطبان ارائه نموده. کتابی که پیش رو دارید دومین مجلد یادداشت های علم به شمار می آید که به وقایع سال های 1353 تا 1356 اختصاص دارد.
برای دسترسی پژوهشگران، دانشجویان و علاقه مندان حوزه ی تاریخ و سیاست به اطلاعات معتبر سیاسی_تاریخی از دوران حکومت پهلوی، خواندن کتاب یادداشت های امیر اسدالله علم: دفتر دوم بسیار مفید خواهد بود.
با اسدالله علم بیشتر آشنا شویم
بعدازظهر سفیر آمریکا دیدنم آمد. می گفت [مالکوم والوپ] Wallop نماینده کنگره که شاهنشاه فرموده اند او را نخواهم پذیرفت، دوست فورد می باشد (شاهنشاه می فرمایند مگر وقتی مثلاً عیسی مبارکی نماینده بلوچستان به آمریکا می رود فوری رئیس جمهور او را می پذیرد؟) به عربستان سعودی رفته، ملک فیصل و زکی یمانی را ملاقات کرده است. حالا اگر شاهنشاه را زیارت نکند و در کنگره فقط بر له عربستان حرف بزند بسیار بد می شود، مخصوصاً برای من بسیار بد می شود. در ایران هم جز شاهنشاه کسی نیست که بتواند با او حرف بزند (و البته درست می گوید). استدعا دارم او را بپذیرند.
بخش گسترده ای از این اثر شامل رخدادهای جزئی هستند که ممکن است در نگاه اول برای مخاطب پیش پاافتاده به نظر برسند. بااین حال، دقت کنید توجه به همین نکات جزئی است که تصویری دقیق از زندگی روزمره ی درباریان و فعالیت های روزانه ی آن ها در اختیار خوانندگان قرار خواهد داد.
تاریخ نویسی پیرامون زندگی شاهان، سلسله های پادشاهی و حکومت ها پدیده ای جدید و نوظهور نیست. اصولاً تدوین وقایع تاریخی برای شاهان در حکم یادگاری بوده که از شکوه و جلال حکومت آن ها برای آیندگان باقی می مانده. برخی از کتاب های تاریخی که مؤلفان آن ها وابسته به دربار بوده اند، شاید چندان برای مطالعات تاریخی و سیاسی پژوهشگران امروزی معتبر نباشند؛ چراکه احتمالاً سرشار از اطلاعات دروغین، بزرگ نمایی افتخارات درباریان و اطلاعاتی از این قبیل هستند.
یادداشت توضیحی 1353
یادداشت های 1353
یادداشت توضیحیِ 1354
یادداشت های 1354
یادداشت توضیحیِ 1355 و 1356
یادداشت های 1355
یادداشت های 1356
نمایه
منبع: https://www.ketabrah.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D9%85/book/76092
معرفی کتاب یادداشت های امیر اسدالله علم: دفتر دوم
کتاب یادداشت های امیر اسدالله علم: دفتر دوم برای چه کسانی مناسب است؟
در دومین مجلد از خاطرات اسدالله علم، یعنی کتاب یادداشت های امیر اسدالله علم: دفتر دوم، شاهد رویدادها و رخدادهای پنهانی زندگی شاه و خاندان پهلوی هستیم که به دقت گردآوری و بازگو شده اند. مطالعه ی کتاب حاضر می تواند پژوهشگران و علاقه مندان تاریخ معاصر را نسبت به جزئیات بسیاری از جریان های سیاسی سال های 1353 تا 1356 آگاه کند.
درباره ی کتاب یادداشت های امیر اسدالله علم: دفتر دوم
عکس هایی که از اشخاص، مستندات، متن قراردادها و... در جای جای کتاب قرار گرفته درک مطالب و موضوعات را برای مخاطبان راحت تر کرده و گواهی بر صحت مدعای نویسنده خواهند بود. از این جهت، کتاب یادداشت های امیر اسدالله علم: دفتر دوم حاوی اطلاعات و عکس هایی است که جز در این کتاب، در هیچ منبع تاریخی دیگری یافت نمی شوند.
پرسید آیا پرنس سعود و کمال ادهم آمده اند؟ گفتم اشخاصی که آمدند نمی دانم کی بودند؟ گفت مروان نماینده مصر چه طور؟ گفتم شاید آمده باشد. فهمید که نمی خواهم حرف بزنم. گفت به هر صورت منظور این است که در عالم همکاری که با یکدیگر داریم، در این جریانات اگر خدمتی از دستم برآید بکنم، نه این که ما از یک طرف اقدام بکنیم شما از طرف دیگر. گفتم مطالب شما را به شاهنشاه عرض خواهم کرد. گفت مدتی است شاهنشاه را زیارت نکرده (از وقتی که من رفته بودم). گفتم چرا؟ گفت یک حقیقتی به تو می گویم. شاهنشاه توسط کالاهان رئیس [سیا] CIA در این جا پیامی فرموده بودند که باعث تعجب من شد و آن این که گویا [هلمز] Helms سفیر آمریکا سیاست نفتی ما را درک نمی کند و به واشینگتن توضیح صحیح نمی دهد. چون کالاهان مرد نفتی نیست، عین دیکته شاهنشاه را به من داد و من به واشینگتن به کیسینجر گفتم. معلوم می شود وقتی اردشیر زاهدی با کیسینجر ملاقات کرده، گزارش نادرستی به شاهنشاه داده است که با حقیقت وفق نداشته و ندارد، به جهت این که عین مذاکرات اردشیر و وزیر خارجه ما برای من فرستاده شده (با آن که این کار معمول نیست و نمی خواهم که تو به شاهنشاه عرض کنی که آن را شنیده یا دیده ای). ولی برای تو می خوانم و خواند.
فهرست مطالب کتاب
به این سبب که امیر اسدالله علم در سفرهای سیاسی نیز همواره همراه شاه بوده، با کنکاش در خاطرات وی می توانیم به زوایای گوناگون روابط بین المللی حکومت پهلوی و کشور ایران در آن دوران با سایر کشورها پی ببریم. برخی از قراردادهای بین المللی که کتاب های تاریخ تنها شرحی کلی و مبهم از آن ها به ما ارائه می کنند، در اثر حاضر از نگاه شخصی که خود در گیرودار این قراردادها بوده به روشنی مطرح می شوند.