اعتقاد به منجی در ادیان مختلف

بحث در این زمینه بسیار دامنهدار است یعنی بحث ایمان اول و دوم به اندازه یک رسالۀ دکترا جا دارد؛ اینکه چه آثار و فرقهایی در قرآن کریم و روایات اسلامی بین این ایمان اول و ایمان دوم است و اینکه این دو نوع ایمان در تاریخ اسلام دارای چه مصادیقی داشته است؛ در کجا ما از این ایمان اول ضربه خورده و در کجا نیازمند این ایمان دوم بودیم. در قرآن کریم دو نوع توبهپذیری دستهجمعی آمده است؛ یکی آنجا که میفرماید: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِیُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحیما» در اینجا لو در اینجا امتناع لامتناع است. در بحث گذشته بیان شد که از مجموعه ادله دینی -قرآن و روایات- استفاده میشود که در مجموع مراحل اسلام و ایمان چهار مرحله است که از اسلام نخستین آغاز میشود که از آن به اسلام اعرابی تعبیر میشود، همان اسلامی که قرآن کریم میفرماید: «قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لکِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا وَ لَمَّا یَدْخُلِ الْإیمانُ فی قُلُوبِکُمْ وَ إِنْ تُطیعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لا یَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمالِکُمْ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیم» این اسلام، اسلام به زبان است و حتی تصدیق قلبی همراه آن نیست چه برسد به عمل.

که برای حفظ این انسجام فراهمآوردن الگویی ضروری است که از آن به «الگوی روشی» نام بردهاند و این الگو مراحل روششناختی را ارائه میکند که نهایتاً به ترسیم فرادیدگاهی از ایمان منجر میگردد (ایزدی و. این تحلیل با نشاندادن نقش معرفت در هر مرتبه به تمایز میان ایمان حقیقی و ایمان غیرحقیقی میپردازد و نشان میدهد که وجود یا فقدان معرفت میتواند به معناداری یا بیمعنایی ایمان منجر گردد. و وجود و علنی بودن آن نمی تواند دلیلی بر حقیقی بودن آن باشد، بلکه تنها چیزی است که به دیگران نشان می دهید. بعد آن هم این است: «فَلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّى یُحَکِّمُوکَ فیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلیما» آن کسانی که در این آیه به آنها اشاره شده است کسانی هستند که ایمان اول را دارند اما توبه آنها حقیقی نیست «وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ».

ورزش کردن میتواند علاوه بر بهبود وضعیت فیزیکی و بدنی شما، باعث ترشح مواد شیمیایی در مغر شما شود. بااینکه بیان کردیم این ایمان همراه با تصدیق است اما همراه با تسلیم نیست، در چند آیه به هم آن اشاره شده است؛ مانند: «وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ یا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنی وَ قَدْ تَعْلَمُونَ أَنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْفاسِقین» یا در آیه دیگری میفرماید: «کَیْفَ یَهْدِی اللَّهُ قَوْماً کَفَرُوا بَعْدَ إیمانِهِمْ وَ شَهِدُوا أَنَّ الرَّسُولَ حَقٌّ وَ جاءَهُمُ الْبَیِّناتُ وَ اللَّهُ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمین» این شهادت عن صدقٍ است یعنی واقعاً شهدوا؛ علاوه بر شهادت لسانی شهادت قلبی هم میدهند. کسانی که با دشمنان خدا و رسول دوستی نمیکنند، «أُولئِکَ کَتَبَ فی قُلُوبِهِمُ الْإیمانَ وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ» این یکی از خصوصیات ایمان ثانی است؛ مؤمنان به ایمان ثانی مؤیدان به روح الهی هستند. این همان مرحله ایمان اول است که در قرآن کریم فراوان به آن اشاره شده است. 3. سنتتیک و قراردادی: در این مرحله ایمان در سیستم عقیدتی جا میافتد و شخصیت پروری جای خود را به قبول زمامداری شخص یا گروهی میدهد که فرد به آن ایمان بستهاست.

حجت الاسلام سیداحمد مومنی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در اصفهان، با اشاره به این که عالی ترین سرمایه، سرمایه ایمان است به تبیین بسیط یا مرکب بودن ایمان پرداخت و اظهار کرد: برخی ها از جمله مرجئه معتقد هستند که ایمان صرف الاعتقاد است، به این معنا که انسان همین مقدار که معتقد به خدا، پیغمبر و معاد باشد و عقایدی داشته، حتی بدون عمل نیز ناجی است. حکم دادگاه کیفری یک استان فارس درباره قصاص ایمان سبزیکار قاتل “شهید رنجبر” بعد از رفع نقص تحقیقات درباره جنون متهم، توسط دیوان عالی کشور ابرام شد. ولى باید توجه داشت «شکر منعم» قبل از آنکه یک حکم عقلى باشد یک فرمان عاطفى است.